پولاد همايوني

جايزه صلح نوبل كام مردم ايران را شيرين نمود. اين جايزه تائيدي بر مبارزه روشنفكران و آزادي خواهان كشورمان براي دستيابي به حقوق بشر و دمكراسي است.شيريني اين جايزه بر مبارزه ي تلخ و دردناكي ريشه دارد كه قربانيان بسياري از ميان بهترين زنان و مردان ايران گرفته است. تلخي كشتارهمگاني زندانيان سياسي، تلخي ترور ده ها مبارز را ه آزادي ، بختيارها، قاسملو ها و فرخزادهاست. تلخي غربت هزاران ايراني در تبعيد است. تلخي خون هاي بر زمين ريخته فربانيان قتل هاي زنجيره ايست. قربانياني كه گناه بزرگشان تبليغ و ترويج صلح و حقوق بشر بود.

آري ، جايزه صلح نوبل ثمره ي اين مبارزات همگاني روشنفكران ايرانيست.

در ميان قربانيان راه آزادي ، دو تن از برجسته ترين روشنفكران تاريخ معاصر ايران قرار دارند، كه نامشان بر تارك مبارزه براي حقوق بشر و آزادي انديشه و بيان درخشش ويژه اي دارد. اين دو تن محمد مختاري و محمد جعفر پوينده هستند.

اگر امروز جايزه صلح نوبل به حق نصيب خانم عبادي مي شود، اگر جهان تازه دارد مسئله نقض حقوق بشر در ايران را جدي مي گيرد - و جايزه صلح نوبل ، اين توجه و هشياري را افزايش مي دهد- شالوده اش را بايد در فداكاري تمامي مبارزان راه آزادي در ايران دانست. آنهايي كه با خون خود اين نهال را آبياري نمودند تا امروز به درختي تنومند با شاخ و برگ هاي انبوه مبدل شود و هيچ استبدادي را ياراي از پا انداختن آن نباشد. حاصل خون دل خوردن و در سكوت از پاي درآمدن كساني است كه جمهوري اسلامي يا آنها را دق مرگ كرد و يا در پس كوچه ي تاريكي به نامردمي از پاي در آورد. تلاش شبانه روزي ده ها هزار تبعيديست كه فرياد آزاديخواهان و مدافعان حقوق بشر – و از جمله خانم عبادي – را به گوش جهانيان رساندند.

قتل هاي زنجيره اي و بويژه ترور مختاري و پوينده كه از اعضاي شناخته شده ي كانون نويسندگان ايران بودند ، نقطه ي عطفي بود كه روند محكوميت اسلام سياسي را در انظار جهانيان و بويژه سازمان هاي مدافع حقوق بشر، شتاب زيادي بخشيد. سيل اعتراضي كه به سوي حكومت استبدادي سرازير شد تا آن دوره بي مانند بود. اين دو تن از سالها پيش جنبش مسالمت آميز و راديكالي را براي آموزش فكر دمكراسي و حقوق بشر در ميان مردم آغاز كرده بودند. همين ويژه گي راديكال جنبش آنها بود كه از اصلاح طلبان حكومتي جدايشان مي كرد. آنها با حركت خود ، جمهوري اسلامي را خلع سلاح كرده بودند. نه به بهانه ي « پيوند با گروهك ها» مي توانستند دستگيرشان كنند ، نه بر چسب « تروريست » به آنها مي چسبيد و نه مي توانستند گناه « ضديت با اسلام ناب محمدي » و « كفرگويي » بر آنها ببندند. اين دو تن هر كدام با روش خود مسئله حقوق بشر و به ويژه حقوق زنان و كودكان در ايران را برجسته نمودند.

مختاري با به چالش فراخواندن سنت استبداد كهنسال و شكستن شاخ قدرت و دعوت به مبارزه براي يك جامعه انساني و پوينده با تلاش بي دريغ و تبليغ و ترويج اعلاميه جهاني حقوق بشر و برابري زنان با مردان ، اين مبارزه را به پيش مي بردند. پوينده بر سرلوجه ي ترجمه ي كتاب « پرسش و پاسخ درباره ي حقوق بشر » نوشت : « تقديم به تمام زنان و مردان آزادي خواهي كه در را ترويج و ارتقاي حقوق بشر پيكار مي كنند و تحقق اين حقوق را مقدمه ي ضروري رهايي و شكوفايي همه جانبه نوع بشر مي دانند». و بي شك خانم عبادي يكي از همين زنان است كه « در راه ترويج و ارتقاي حقوق بشر پيكار » مي كنند و جايزه صلح نوبل هم به همين خاطر نصيب او شده است.

آري ، اين دو تن با قلم و انديشه به جنگ ارتجاع برخاسته بودند و به كيفري چنان هولناك از پاي درآمدند.

مجامع جهاني حقوق بشر و سازمان عفو بين الملل اين دو تن را خوب مي شناختند و روش مبارزه ي آنها را مي ستودند. هم مختاري و هم پوينده مي دانستند كه ديوار استبداد اسلامي از بنيان پوسيده و موريانه خورده است . از همين رو آنها شالوده ي فكري اين ارتجاع كهنسال را نشانه رفته بودند.

مقوله ي « شبان رمه گي » كه مختاري بسيار درباره ي آن نوشت و گفت ، تئوري بنيادين اسلام سياسي يعني ولايت فقيه را نشانه رفته بود. او با ژرفكاوي در تاريخ ايران و آشكار ساختن سنت هاي انديشه اي استبداد مطلقه و انگشت نهادن بر علل بازتوليد اين استبداد كه در فرهنگ ، سنت ، مذهب و ساختار زندگي سياسي ما ريشه دوانيده ، خدمت بزرگي به تفكر آزادي در ايران كرد.

پوينده با پرسش درباره ي نبود حقوق بشر و به ويژه حقوق زنان در ايران ،به شكل گسترده اي به اين بجث در ميان روشنفكران و دانشجويان دامن زد.تاليف ها و ترجمه هاي او آنچنان اثري بر نسل جوان گذاشت كه موضوع حقوق بشر به بحث روز در دانشگاهها و موسسات آموزشي مبدل شد. اگر امروز خانم عبادي پس از سالها مبارزه براي حقوق زنان و كودكان ، برنده ي جايزه صلح نوبل مي شود ، دنباله ي همان تلاشي است كه هزاران رزمنده راه آزادي و دمكراسي و ازجمله مختاري و پوينده انجام داده و مي دهند.

در اين جشن شيرين شادماني، ياد آنها را از ياد نبريم و پيگيرانه تر خواهان روشن شدن پرونده ي قتل هاي زنجيره اي شويم . هنوز كه هنوز است قصابان آزاد مي چرخند و وكيل كشته شدگان در زندان به سر مي برد.