بازگشت به صفحه نخست > بازداشت، زندان، شکنجه و اعدام > مجازات اعدام در آئینه آمار
مجازات اعدام در آئینه آمار
رفعت فروزان
دو شنبه 13 اكتبر 2008

با طرح های از مینو خواجه الدین و حسین رازقی به مناسبت ١٠ اکتبر، روز جهانی پیکار علیه مجازات
اعدام
نگاهی به مجازات اعدام و برخی آمارها
بیش از دو سوم کشورهای دنیا، یعنی ١٣٧ کشور، تا تاریخ ٣١ ژوئیه ٢٠٠٨ مجازات اعدام را در عمل یا در قانون الغا کرده اند.
٩٢ کشور مجازات اعدام را برای تمامی جرائم الغا کرده اند.
١١ کشور مجازات اعدام را برای تمامی جرائم الغا کرده اند, به جز جرائم خاص از جمله در زمان جنگ
٣٤ کشور بالقوه اعدام را ملغی کرده اند بدین معنی که گرچه اعدام در قوانین این کشور ها پیش بینی شده، با این حال در طی ده سال گذشته هیچ اعدامی در این کشور ها انجام نشده است.
این بدین معنی است که هنوز ٦٠ کشور در قوانین خود چنین مجازاتی را پیش بینی می کنند, با این حال کمتر از نیمی از آنها در عمل به اجرای مجازات اعدام اقدام می کنند.
پیشرفت های سال های اخیر در جهت الغای جهانی مجازات اعدام
از سال ١٩٩٠ بیش از ٥٢ کشور اعدام را برای تمام انواع جرائم لغو کرده اند: در آفریقا کشور های ساحل عاج, لیبریا و روآندا, در آمریکا کشورهای کانادا, مکزیک و پاراگوئه در منطقه آسیا- پاسفیک کشورهای بوتان, فیلیپین و ساموآ, در اروپا و آسیای مرکزی کشورهای ارمنستان, بوسنی و هرزه گوین, قبرس, مونته نگرو و ترکیه از مثالهای آخرین کشورهای ملغی کننده مجارات اعدام هستند.
آمار اعدام و محکومیت به اعدام در دنیا
در طی سال ٢٠٠٧, بنا بر آمار سازمان عفو بین الملل در ٢٤ کشور دست کم ١٢٥٢ زندانی اعدام و ٣٣٤٧ نفر محکوم به اعدام شده اند و بدون تردید آمار واقعی بالاتر از این است. با این حال این آمار نسبت به سال های گذشته رقم پایین تری را نشان می دهد: سال ٢٠٠٥ (٢١٤٨ اعدام و ٥١٨٦ محکومیت به اعدام) سال ٢٠٠٦ ( ١٥٩١ اعدام و ٣٨٦١ محکومیت یه اعدام).
آسیا: چین و پاکستان
در سال ٢٠٠٧ بیش از ٩١ درصد اعدام های ثبت شده تنها در شش کشور انجام شده است که عبارتند از چین, ایات متحده, ایران, عراق و پاکستان. ٤٧٠ نفر در سال ٢٠٠٧ در چین اعدام شده اند. این آمار بر اساس تخمین سازمان عفو بین اللمل است و آمار حقیقی یقینا بالاتر است و بر اساس برخی منابع حتی به رقم تقریبی ٦٠٠٠ می رسد. در همین دوره ١٣٥ نفر در پاکستان اعدام شده اند و در حدود ٧٥٠٠ زندانی محکوم به اعدام از جمله کودکان در زندان ها در انتظار مجازات هستند. آمار رسمی کشورها همیشه در مورد تعداد و کاربرد و چگونگی مجازات اعدام از اسرار و اطلاعات محرمانه دولتها تلقی می شود. به همین دلیل دستیابی به اطلاعات درست و قابل اعتماد در این زمینه کار بسیار دشواری است.
ایران, عراق و عربستان سعودی
در سال ٢٠٠٧ در ایران ٣١٧ نفر اعدام شدهاند. این تعداد تقریبا دو برابر آمار اعدام در سال ٢٠٠٦ و تقریبا چهار برابر سال ٢٠٠٥ در ایران است. در عربستان سعودی دست کم ١٤٣ نفر و عراق دست کم ٣٥ را اعدام کرده اند. ولی آمار واقعی احتمالا بالاتر از این ارقام است.
ایالات متحده
در ایالات متحده آمار مجازات اعدام که در ده ایالت به اجرا در آمده، ٤٢ نفر در سال ٢٠٠٧, ٥٣ نفر در سال ٢٠٠٦ و ٦٠ نفر در سال ٢٠٠٥ است. بر اساس آمار، کل افراد اعدام شده از سال ١٩٧٧ که مجارات مرگ دوباره ابقا شد به ١٠٩٩ نفر میرسد. در سال ٢٠٠٦ , سناتورهای نیو جرسی پیشنهاد لغو اعدام را طرح کردند و کمیته ای برای بررسی تمام جنبه های کاربرد مجازات اعدام در ایالت شان, نیوجرسی تشکیل دادند. در گزارش پایانی به تاریخ ژانویه ٢٠٠٧ کمیته پیشنهاد لغو مجازات اعدام را می دهد. پس از آن، از سپتامبر ٢٠٠٧ به دنبال تصمیم دادگاه عالی مبنی بر توقف تزریق مواد کشنده برای بررسی این موضوع , چگونگی کاربرد آن در ٣٦ ایالت فدرال و انطباق با قانون اساسی مجازات اعدام عملا در ایالات متحده به توقف در آمد. اجرای اعدام ها تا تاریخ ١٦ آوریل ٢٠٠٨ متوقف شد تا هنگامیکه دادگاه عالی تصمیم خود را اعلام کرد. بر اساس این تصمیم تزریق مواد کشنده، الحاقیه هشتم قانون را که دایر بر حفاظت شهروندان در مقابل "مجازات های بیرحمانه و غیر معمول" است، نقض نمی کند. پس از آن و از آوریل ٢٠٠٨ در ایالات مثحده ١٦ نفر اعدام شده اند.
روش های اعدام
از سال ٢٠٠٠ این روش ها برای انجام اعدام اعمال شده است:
سر زدن( عربستان سعودی)
اعدام با صندلی الکتریکی ( ایات متحده)
دار ( مصر, ایران, ژاپپن, اردن, پاکستان, سنگاپور, و برخی دیگر کشورها)
تزریق مرگ آور ( چین, ایالات متحده, گواتمالا و تایلند)
جوخه اعدام (بلاروس, چین, ازبکستان, سومالی, تایوان, ویتنام و برخی دیگر)
سنگسار ( ایران و افغانستان)
مجازات اعدام و کودکان
معاهدات بین المللی مربوط به حقوق بشر مجازات اعدام را برای کودکان که در هنگام ارتکاب جرم کمتر از ١٨ سال سن دارند ممنوع می کند. این ممنوعیت در کنوانسیون بین المللی حقوق سیاسی و مدنی, کنوانسیون آمریکایی حقوق بشر و کنوانسیون حقوق کودکان آمده است. بیش از ١٠٠ کشور که هنوز مجازات اعدام را در عمل یا در قانون یا برای برخی جرایم حفظ کرده اند، اعدام کودکان را در قوانین خود و یا بر اساس معاهدات بین المللی ممنوع کرده اند.با این حال تعداد اندکی از کشور ها هم چنان به اعدام کودکان اقدام می کنند . در سالهای گذشته در ایران ٣ کودک (در هنگام ارتکاب بزه) در سال ٢٠٠٤، ٨ کودک در سال ٢٠٠٥، ٤ کودک در سال ٢٠٠٦ ، ١٠ کودک در سال ٢٠٠٧ و در سال ٢٠٠٨، ٧ کودک اعدام شده اند. در سال ٢٠٠٦ یک کودک در پاکستان اعدام شد.
معاهدات و قرارداد های بین المللی در حمایت از لغو اعدام
یکی از مهمترین جنبه های پیشرفت در جهت الغای اعدام, تصویب معاهدات و قراردادهای بین المللی است که بر اساس آن دولتها موظف به توقف اعدام هستند. در حال حاضر چهار معاهده در این زمینه وجود دارد:
پروتکل دوم انتخابی از کنوانسیون بین المللی حقوق سیاسی مدنی: هدف آن الغا اعدام است و توسط شصت کشور به تصویب رسیده است که به نوبه خود به این که معنی است که این کشور ها در مرحله بعدی متعهد به این معاهده خواهند شد.
پروتکل کنوانسیون آمریکایی حقوق بشر در مورد مجازات اعدام که بوسیله هشت کشور در قاره آمریکا به رسمیت شناخته شده و دو کشور آن را امضاء کرده اند.
پروتکل شش، کنوانسیون حمایت از حقوق بشر و آزادیهای اساسی ( کنوانسیون اروپایی حقوق بشر) در مورد مجازات اعدام که بوسیله ٤٥ کشور اروپایی به رسمیت شناخته شده و یک کشور آن را امضا کرده است.
پروتکل ١٣ کنوانسیون اروپایی حقوق بشر در مورد مجازات اعدام در تمامی شرایط، که بوسیله ٣٩ کشور اروپایی به رسمیت شناخته شده و هفت کشور آن را امضا کرده اند.
قطعنامه ٦٣/١٤٩ مجمع عمومی سازمان ملل در مورد در خواست توقف مجازات اعدام در جهان، که در ١٨ دسامبر ٢٠٠٧ با ١٠٤ رای مثبت, ٢٩ ممتنع و ٥٤ مخالف به تصویب رسیده است.